برای کبد چرب چی بخوریم؟

برای حفظ سلامت کلی بدن و کبد یک رژیم غذایی کامل و متعادل و سرشار از فیبر، پروتئین‌‌های کم چرب یا گیاهی و چربی‌های سالم ضروری است. یکی از ععل اصلی بیماری‌های کبدی در ایالات شمتحده، بیماری کبد چرب غیرالکلی (NAFLD) است. در این بیماری میزان بیش از حدی از چربی در بافت کبد تجمع می‌کند.

بیماری کبد چرب به دو دسته اصلی تقسیم می‌شود:

1. کبد چرب الکلی : در اثر مصرف مداوم الکل و یا مقطعی اما با مقدار زیاد ایجاد میشود.
2. کبد چرب غیر الکلی : در اثر تجمع چربی در کبد ایحاد می‌شود. کبد به صورت طبیعی میزان متعادلی چربی دارد اما اگر چربی به بیش از ۵٪ وزن کبد برسد بیماری کبد چرب نام دارد.

در چنین شرایطی، اصلاح سبک زندگی به‌ویژه تغذیه اهمیت بالایی دارد. اگر برایتان سؤال است که برای کبد چرب چی بخوریم؟ بهتر است با منابع معتبر پزشکی و تغذیه‌ای مشورت کنید و تا آخر این مقاله همراه من باشید.

انواع کبد چرب غیر الکلی

دو نوع اصلی از بیماری کبد چرب غیرالکلی وجود دارد:

کبد چرب غیرالکلی (NAFL)

• در این حالت چربی در کبد تجمع پیدا می‌کند اما بدون ایجاد التهاب. با این حال بزرگ شدن کبد می‌تواند باعث درد شود.

کبد چرب غیرالکلی در میان افرادی که به چاقی و دیابت نوع ۲ مبتلا هستند شیوع بیشتری دارد. برخلاف بیماری‌های کبدی مرتبط با مصرف الکل این نوع بیماری ناشی از مصرف زیاد الکل نیست.

استئاتوهپاتیت غیرالکلی (NASH)

این نوع کبد چرب غیرالکلی با التهاب همراه است و در صورت درمان‌نشدن می‌تواند به سیروز کبدی و نارسایی کبد منجر شود.

در یک بدن سالم، کبد نقش مهمی در حذف سموم ایفا می‌کند و همچنین صفرا (مایعی زرد مایل به سبز ) تولید می‌کند که به تجزیه چربی‌ها کمک کرده تا فرآیند هضم آن‌ها انجام شود. بیماری کبد چرب به بافت کبد آسیب می‌زند و عملکرد طبیعی آن را مختل می‌کند. اما ایجاد تغییرات در سبک زندگی می‌تواند از پیشرفت آن جلوگیری کند.

در افرادی که دچار اضافه‌وزن یا چاقی هستند و به بیماری کبد چرب غیرالکلی (NAFLD) مبتلا شده‌اند؛ اولین قدم کاهش تدریجی وزن است. این هدف معمولاً از طریق یک رژیم غذایی سالم کاهش کالری مصرفی افزایش فعالیت بدنی و انتخاب سبک زندگی سالم محقق می‌شود.

رژیم غذایی مناسب برای افراد مبتلا به کبد چرب کدام است؟

• مصرف انواع میوه‌ها و سبزیجات
• استفاده از گیاهان سرشار از فیبر مانند حبوبات و غلات کامل
• کاهش جدی مصرف برخی مواد غذایی مانند موادی که حاوی مقادیر بالای قند ، نمک، کربوهیدرات‌های تصفیه‌شده و چربی‌های اشباع‌شده هستند.
• محدود کردن مصرف الکل

برای افرادی که با بیماری کبد چرب غیرالکلی مواجه هستند. معمولاً رعایت یک رژیم غذایی سرشار از مواد مغذی، مبتنی بر مواد غذایی کامل و غنی از فیبرو پروتئین و چربی‌های غیراشباع توصیه می‌شود. افرادی هم که کبد چرب الکلی دارند اولین قدم حذف الکل و یا محدود کردن شدید آن می‌باشد.

البته توجه داشته باشید که مصرف چربی‌های مفید نیز باید کنترل شده باشد.

سریع‌ترین راه برای کاهش چربی کبد چیست؟

بهبود کبد چرب فرایندی نیست که یک‌شبه اتفاق افتد. کاهش مصرف الکل، افزایش مصرف مواد غذایی گیاهی ومغذی و به طور کلی داشتن یک سبک زندگی سالم و حفظ وزن متعادل می‌تواند به شما کمک کند تا به تدریج به بهبود این وضعیت کمک کنید.

سلناک پلاس مکملی نوآورانه با ترکیبی از سلنیوم، ان‌استیل‌سیستئین و عصاره خار مریم است که با خواص آنتی‌اکسیدانی و ضدالتهابی، در حفظ سلامت کبد، پوست، کنترل قند و چربی خون، و تقویت سیستم ایمنی نقش مهمی ایفا می‌کند. این محصول با دوز مناسب و ایمن برای مصرف روزانه، مخصوص افراد با جوش‌های مزمن، مشکلات کبدی یا نیاز به تنظیم متابولیسم طراحی شده، اما برای زنان باردار، شیرده و برخی افراد با شرایط خاص منع مصرف دارد.

برای کبد چرب چی بخوریم؟

۱. قهوه

قهوه به کاهش آنزیم‌های غیرطبیعی کبد کمک می‌کند.

مصرف روزانه‌ی قهوه می‌تواند به محافظت از کبد در مقابل بیماری کبد چرب غیرالکلی (NAFLD) کمک کند.

تحقیقات نشان می‌دهند که مصرف منظم قهوه با کاهش خطر ابتلا به NAFLD و همچنین کاهش احتمال پیشرفت فیبروز کبدی در افرادی که به این بیماری مبتلا هستند ارتباط دارد.

علاوه بر این موضوع شواهد نشان می‌دهند که نوشیدن قهوه می‌تواند سطح آنزیم‌های غیرطبیعی کبد را در افرادی که در معرض خطر بیماری کبدی هستند را کاهش دهد.

۲. سبزیجات برگ‌دار

برای پیشگیری از تجمع چربی در کبد توصیه به مصرف سبزیجات برگ دار می‌شود.

ترکیبات موجود در اسفناج و سایر این سبزیجات می‌توانند به مقابله با بیماری کبد چرب کمک کنند.

یک مطالعه‌ در سال ۲۰۲۱ نشان داد که مصرف اسفناج به طور خاص با کاهش خطر ابتلا به NAFLD همراه است. این اثرات احتمالاً به دلیل وجود نیترات و پلی‌فنول‌های ویژه‌ی موجود دراسفناج است.

جالب است بدانید که این مطالعه توصیه ویژه‌ای بر مصرف اسفناج خام داشت زیرا پختن اسفناج و سایر سبزیجات برگ‌دار ممکن است باعث کاهش میزان پلی‌فنول‌ها و فعالیت آنتی‌اکسیدانی آن‌ها شود و اثرات محافظتی آن کمتر شود.

۳. حبوبات و سویا

برای کاهش خطر ابتلا به کبد چرب غیرالکلی مصرف حبوبات و سویا کمک کننده است.

حبوبات و محصولات حاوی سویا هر دو در کاهش خطر ابتلا به بیماری کبد چرب غیرالکلی (NAFLD) نقش مؤثری دارند.

طبق یک بررسی علمی درباره ارتباط رژیم غذایی و بیماری‌های کبدی، حبوباتی همچون عدس، نخود، لوبیای سویا و نخودفرنگی نه‌تنها از لحاظ تغذیه‌ای بسیار غنی هستند، بلکه حاوی نشاسته‌های مقاومی می‌باشند که به بهبود سلامت روده کمک می‌کنند.

مصرف منظم حبوبات می‌تواند به کاهش سطح قند خون و تری‌گلیسیرید در افراد مبتلا به چاقی نیز کمک کند. افزون بر این، مطالعه‌ای در سال ۲۰۱۹ نشان داد که رژیم‌های غذایی غنی از حبوبات به‌طور خاص می‌توانند احتمال بروز NAFLD را کاهش دهند.

برخی مطالعات دیگر نیز نشان داده‌اند که مصرف محصولات سویا می‌تواند در محافظت از کبد مؤثر باشد هرچند که شواهد موجود در این زمینه هنوز کامل نشده‌اند.

۴. ماهی‌ها و امگا۳

ماهی ها کمک موثری به کاهش التهاب و میزان چربی‌ها می‌کنند.

ماهی‌های چرب مثل سالمون، ساردین، تن و قزل‌آلا سرشار از اسیدهای چرب امگا ۳ هستند.

مطالعات نشان دادند که مصرف مکمل‌های حاوی امگا ۳ نیز می‌تواند برای افرادی که به بیماری کبد چرب غیرالکلی (NAFLD) مبتلا هستند مفید باشد. این ترکیبات با کاهش میزان چربی در کبد و افزایش سطح کلسترول مفید (HDL) و همچنین کاهش تری‌گلیسیرید می‌توانند در بهبود کبد نقش مؤثری داشته باشند.

۵. غلات کامل

غلات کامل برای تأمین فیبرشما بسیار مفید هستند.

غذاهای غلات کامل و غنی از فیبر مانند جو دوسر، با کاهش خطر ابتلا به بیماری‌های مرتبط با NAFLD ارتباط دارند.

مطالعات نشان دادند که یک رژیم غذایی مغذی و سرشار از فیبر خصوصا از منبع‌هایی مثل جو دوسر می‌تواند برای افراد مبتلا به NAFLD مفید باشد و به کاهش سطح تری‌گلیسیرید نیز کمک کند.

۶. آجیل (مغزها)

مغزها به کاهش التهاب در بدن کمک شایانی می‌کنند.

مصرف مغزها (آجیل‌ها) کمک به کاهش التهاب و بهبود مقاومت به انسولین و همچنین کاهش استرس اکسیداتیو و بیماری کبد چرب غیرالکلی (NAFLD) می‌کند.

در یک مطالعه‌ی وسیع در چین مشخص شد که افزایش مصرف مغزها به طور چشمگیری با کاهش خطر ابتلا به NAFLD ارتباط دارد. همچنین تحقیقات نشان دادند که افرادی که به بیماری کبد چرب مبتلا هستند و گردو مصرف می‌کنند نتایج بهتری در آزمایش‌های عملکرد کبد خود دارند.

۷. زردچوبه

زردچوبه با خاصیت ضدالتهابی خود از آسیب کبدی جلوگیری کرده و به کاهش آنزیم‌های کبدی که در بیماری کبد چرب به طورغیرطبیعی بالا می‌روند کمک می‌کند.

مصرف مقادیر بالای کورکومین که ترکیب موجود در زردچوبه است می‌تواند باعث کاهش آسیب کبدی در افراد مبتلا به NAFLD شود.

مطالعات نشان داده‌اند که این ریشه‌ی زردرنگ می‌تواند سطح آنزیم‌های کبدی ALT و AST را که در افراد مبتلا به بیماری کبد چرب معمولاً به‌طور غیرطبیعی بالا می‌روند را کاهش دهد.

۸. تخمه‌ی آفتابگردان و ویتامین E

تخمه آفتاب‌گردان منبع آنتی‌اکسیدان‌های مفید برای بدن شماست.

تخمه‌ی آفتابگردان سرشار از ویتامین E است. آنتی‌اکسیدانی که اکثرا به‌صورت مکمل در درمان بیماری کبد چرب غیرالکلی مورد استفاده قرار می‌گیرد.

اگرچه بیشتر مطالعات درباره‌ی ارتباط NAFLD و ویتامین E بر مصرف مکمل‌ ویتامین E تمرکز داشته‌اند اما باید بدانید که ۱۰۰ گرم تخمه‌ی آفتابگردان حدود ۲۰ میلی‌گرم ویتامین E تأمین می‌کند که بیش از ۱۰۰ درصد مقدار توصیه‌شده‌ی روزانه بدن را تامین می‌کند.

۹. افزایش مصرف چربی‌های غیراشباع

جایگزین کردن منابع چربی اشباع )مانند کره، گوشت‌های پرچرب، سوسیس و فرآورده‌های گوشتی فرآوری‌شده ( با منابع چربی‌های غیراشباع )مانند آووکادو، روغن زیتون، کره‌ی مغزها و ماهی‌های چرب ) می‌تواند نقش موثری در افراد مبتلا به بیماری کبد چرب غیرالکلی (NAFLD) داشته باشد.

به همین دلیل است که رژیم غذایی مدیترانه‌ای در بسیاری از موارد برای افراد مبتلا به NAFLD توصیه می‌شود.

۱۰. سیر

سیر یک ماده شگفت انگیز برای بهبود سلامت عمومی بدن شماست.

سیر نه‌تنها طعم دلپذیری به غذا می‌دهد بلکه نتایج برخی مطالعات نشان داده‌اند که مکمل‌های پودر سیر می‌توانند به کاهش وزن بدن و کاهش چربی در افراد مبتلا به بیماری کبد چرب کمک کنند.

یک تحقیق دراین زمینه مشخص کرد که افرادی که به NAFLD مبتلا بوده و به مدت ۱۵ هفته روزانه ۸۰۰ میلی‌گرم پودر سیر مصرف کردند ، کاهش چربی کبد و بهبود در سطح آنزیم‌های کبدی را تجربه کردند.

کدام مواد غذایی برای افراد مبتلا به کبد‌چرب مضر است؟

• الکل
• قندها خصوصا قندهای افزوده شده به مواد غذایی
• غذاهای سرخ‌شده
• نمک افزوده: مصرف بیش از حد نمک می‌تواند خطر ابتلا به بیماری کبد چرب غیرالکلی (NAFLD) را افزایش دهد.
• نان، برنج و پاستای تهیه‌شده از آرد سفید
• گوشت قرمز خصوصا گوشت گاو و گوشت خوک که سرشار از چربی‌های اشباع‌شده هستند که برای کبد چرب مفید نیست

نتیجه گیری

اگر به بیماری کبد چرب غیرالکلی (NAFLD) مبتلا هستید یا نگران هستید که در معرض خطر این بیماری قرار داشته باشید اولین قدم بعد از مراجعه به پزشک تغییر سبک زندگی خود و داشتن سبک زندگی سالم است که شامل داشتن رژیم غذایی سالم افزایش سطح فعالیت بدنی، بهبود کیفیت خواب و کاهش سطح استرس و همچنین محدود کردن مصرف الکل می‌باشد.