فشار نبض پهن چیست؟ + فرمول فشار نبض

فشار نبض، یکی از شاخص‌های مهم سلامت قلبی عروقی است که به سادگی قابل اندازه‌گیری بوده و می‌تواند اطلاعات ارزشمندی در مورد وضعیت قلب و عروق شما ارائه دهد. در این مقاله، به بررسی جامع فشار نبض، از جمله تعریف، فرمول محاسبه، مقادیر نرمال، عوامل موثر بر آن و ارتباطش با سلامت قلب می‌پردازیم.

نبض و فشار خون

قبل از ورود به مبحث فشار نبض، مروری کوتاه بر نبض و فشار خون ضروری است. نبض، به ضربان‌های منظم و قابل حسی که در شریان‌ها به دلیل انقباض قلب احساس می‌شود، اطلاق می‌شود. فشار خون نیز به نیرویی گفته می‌شود که خون به دیواره رگ‌ها وارد می‌کند. فشار خون به دو نوع سیستولیک و دیاستولیک تقسیم می‌شود:

فشار خون سیستولیک: حداکثر فشاری است که خون در طول انقباض قلب به دیواره رگ‌ها وارد می‌کند.
فشار خون دیاستولیک: حداقل فشاری است که خون در طول شل شدن قلب به دیواره رگ‌ها وارد می‌کند.
تعریف فشار نبض

فشار نبض به اختصار PP، به تفاضل فشار خون سیستولیک و دیاستولیک اشاره دارد. به عبارت دیگر، فشار نبض نشان‌دهنده‌ی دامنه‌ی تغییرات فشار خون در طول یک چرخه قلبی است.

فرمول محاسبه فشار نبض:

فشار نبض = فشار خون سیستولیک – فشار خون دیاستولیک

مثال:

فرض کنید فشار خون سیستولیک شما 120 میلی‌متر جیوه و فشار خون دیاستولیک شما 80 میلی‌متر جیوه باشد. در این صورت، فشار نبض شما برابر با 40 میلی‌متر جیوه خواهد بود:

فشار نبض = 120 mmHg – 80 mmHg = 40 mmHg

مقادیر نرمال فشار نبض

مقادیر نرمال فشار نبض به سن، جنس و برخی شرایط دیگر بستگی دارد. به طور کلی، مقادیر نرمال فشار نبض در بزرگسالان به شرح زیر است:

60 تا 80 میلی‌متر جیوه: برای افراد زیر 40 سال
60 تا 90 میلی‌متر جیوه: برای افراد 40 تا 65 سال
65 تا 100 میلی‌متر جیوه: برای افراد بالای 65 سال

توجه: اگر فشار نبض شما به طور مداوم خارج از محدوده نرمال باشد، باید به پزشک مراجعه کنید.

عوامل موثر بر فشار نبض

عوامل متعددی می‌توانند بر فشار نبض شما تأثیر بگذارند، از جمله:

سن: با افزایش سن، تمایل به افزایش فشار نبض وجود دارد.
جنسیت: به طور کلی، فشار نبض زنان نسبت به مردان در سنین مشابه کمی پایین‌تر است.
فعالیت بدنی: فعالیت بدنی منظم می‌تواند به کاهش فشار نبض کمک کند.
چاقی: چاقی می‌تواند منجر به افزایش فشار نبض شود.
مصرف دخانیات: سیگار کشیدن می‌تواند فشار نبض را افزایش دهد.
مصرف الکل: مصرف بیش از حد الکل می‌تواند فشار نبض را افزایش دهد.
استرس: استرس می‌تواند به طور موقت فشار نبض را افزایش دهد.
داروها: برخی از داروها، مانند داروهای ضد فشار خون، می‌توانند بر فشار نبض تأثیر بگذارند.
بیماری‌های زمینه‌ای: برخی از بیماری‌ها، مانند بیماری‌های قلبی، کلیوی و تیروئید، می‌توانند بر فشار نبض تأثیر بگذارند.
ارتباط فشار نبض با سلامت قلب

فشار نبض می‌تواند نشان‌دهنده‌ی انعطاف‌پذیری شریان‌های شما باشد. شریان‌های سالم و انعطاف‌پذیر، به راحتی با جریان خون منبسط و منقبض می‌شوند و در نتیجه، فشار نبض پایین‌تری دارند. در مقابل، شریان‌های سفت و غیر انعطاف‌پذیر، به سختی با جریان خون منبسط و منقبض می‌شوند و در نتیجه، فشار نبض بالاتری دارند.

بالا بودن فشار نبض می‌تواند نشان‌دهنده‌ی افزایش خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی عروقی، مانند سکته قلبی و مغزی باشد.

چگونه فشار نبض خود را اندازه گیری کنیم؟

اندازه گیری فشار نبض بسیار ساده است و تنها به یک فشارسنج و یک دقبقه سنج نیاز دارید.

مراحل اندازه گیری فشار نبض:

مکان مناسب را انتخاب کنید: می توانید فشار نبض خود را در هر نقطه ای از بدن که نبض قابل لمس باشد، مانند مچ دست، آرنج یا گردن اندازه گیری کنید. با این حال، به طور معمول، فشار نبض در مچ دست اندازه گیری می شود.
راحت بنشینید یا دراز بکشید: حدود 5 دقیقه در یک موقعیت آرام و راحت بنشینید یا دراز بکشید.
آستین خود را بالا بزنید: آستین خود را تا حدی بالا بزنید که بازوی شما به راحتی قابل مشاهده باشد.
نبض خود را پیدا کنید: با استفاده از انگشت اشاره و میانی خود، به دنبال نبض در مچ دست خود باشید. نبض را می توانید در قسمت داخلی مچ دست خود، درست زیر جایی که شست شما به مچ دستتان می رسد، پیدا کنید.
فشارسنج را روی مچ دست خود قرار دهید: کاف فشارسنج را دور مچ دست خود، درست بالای محل نبض، بپیچید. مطمئن شوید که کاف خیلی سفت یا خیلی شل نباشد.
گوشی را روی کاف قرار دهید: گوشی فشارسنج را روی کاف، درست بالای محل نبض خود قرار دهید.
هوا را به داخل کاف پمپ کنید: با استفاده از پمپ فشارسنج، هوا را به داخل کاف پمپ کنید تا زمانی که دیگر نتوانید نبض خود را حس کنید.
به آرامی هوا را از کاف خارج کنید: شیر تخلیه فشارسنج را به آرامی باز کنید تا هوا به آرامی از کاف خارج شود.
اولین صدایی که می شنوید، فشار خون سیستولیک شماست: به دقت به صدای ضربان قلب خود در گوشی گوش دهید. اولین صدایی که می شنوید، فشار خون سیستولیک شماست. به عددی که روی فشارسنج مشاهده می کنید توجه کنید.
به فشارسنج نگاه کنید تا فشار خون دیاستولیک خود را مشاهده کنید: به فشارسنج نگاه کنید و به عددی که در آن لحظه نشان می دهد توجه کنید. این عدد فشار خون دیاستولیک شماست.
فشار نبض خود را محاسبه کنید: برای محاسبه فشار نبض، فشار خون سیستولیک را از فشار خون دیاستولیک کم کنید.

مثال:

فرض کنید در حین اندازه گیری فشار نبض، اعداد زیر را مشاهده می کنید:

فشار خون سیستولیک: 120 میلی متر جیوه
فشار خون دیاستولیک: 80 میلی متر جیوه

در این صورت، فشار نبض شما برابر با 40 میلی متر جیوه خواهد بود:

فشار نبض = 120 mmHg – 80 mmHg = 40 mmHg

نکات مهم:

اگر برای اولین بار فشار نبض خود را اندازه گیری می کنید، چند بار این کار را انجام دهید و میانگین نتایج را به عنوان فشار نبض خود در نظر بگیرید.
اگر فشار نبض شما به طور مداوم خارج از محدوده نرمال باشد، باید به پزشک مراجعه کنید.
عوامل متعددی می توانند بر فشار نبض شما تأثیر بگذارند، بنابراین مهم است که فشار نبض خود را در شرایط ثابت اندازه گیری کنید.

تفسیر نتایج

همانطور که قبلا ذکر شد، مقادیر نرمال فشار نبض به سن، جنس و برخی شرایط دیگر بستگی دارد. به طور کلی، فشار نبض بالا می تواند نشان دهنده افزایش خطر ابتلا به بیماری های قلبی عروقی باشد.

اگر فشار نبض شما بالا است، پزشک شما ممکن است آزمایشات بیشتری را برای ارزیابی سلامت قلب شما تجویز کند.

در نهایت، به یاد داشته باشید که فشار نبض فقط یک شاخص از سلامت قلبی عروقی شما است. برای ارزیابی کامل سلامت قلب خود، باید به طور منظم به پزشک معاینه شوید.