همه چیز در مورد سنگ کلیه
سنگ کلیه رسوبات سختی هستند که در کلیه‌ها تشکیل می‌شوند و می‌توانند درد شدیدی ایجاد کنند. این رسوبات معمولاً به دلیل غلظت بالای مواد معدنی و نمک در ادرار ایجاد می‌شوند.
در این بلاگ پست جامع، به بررسی تمام جنبه‌های مربوط به سنگ کلیه، از جمله علائم و نشانه‌ها، علل، عوامل خطر، روش‌های تشخیص، گزینه‌های درمانی و راه‌های پیشگیری خواهیم پرداخت.
اطلاعات ارائه شده در این مقاله بر اساس منابع معتبر علمی و نظرات و توصیه‌های متخصصان پزشکی گردآوری شده است.
علائم و نشانه‌های سنگ کلیه
علامت شایع سنگ کلیه، درد شدید و ناگهانی در پهلو یا پشت، درست زیر دنده‌ها است. این درد ممکن است به شکم یا کشاله ران نیز تیر بکشد. سایر علائم شایع عبارتند از:
- سوزش ادرار
- خون در ادرار
- حالت تهوع و استفراغ
- نیاز مکرر به دفع ادرار
- درد هنگام دفع ادرار
- احساس ادرار ناقص
نکته: در صورت مشاهده هر یک از این علائم، مراجعه فوری به پزشک ضروری است.
علل سنگ کلیه
سنگ کلیه زمانی تشکیل می‌شود که مواد معدنی موجود در ادرار، مانند کلسیم، اگزالات و اسید اوریک، به طور نامحلول در ادرار باقی بمانند و به مرور زمان بلور تشکیل دهند. این بلورها می‌توانند به هم چسبیده و سنگ ایجاد کنند.
عواملی که خطر ابتلا به سنگ کلیه را افزایش دهد
سابقه خانوادگی: اگر سابقه سنگ کلیه در خانواده شما وجود دارد، شما در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به آن هستید.
چاقی: افراد چاق بیشتر در معرض ابتلا به سنگ کلیه هستند.
رژیم غذایی: رژیم غذایی سرشار از اگزالات، سدیم، گوشت قرمز و قند می‌تواند خطر ابتلا به سنگ کلیه را افزایش دهد.
برخی از شرایط پزشکی: برخی از شرایط پزشکی مانند دیابت، فشار خون بالا و بیماری التهابی روده (IBD) می‌توانند خطر ابتلا به سنگ کلیه را افزایش دهند.
داروها: مصرف برخی از داروها، مانند دیورتیک‌ها و داروهای ضد اسید معده، می‌تواند خطر ابتلا به سنگ کلیه را افزایش دهد.
کمبود آب بدن: کمبود آب بدن می‌تواند خطر ابتلا به سنگ کلیه را افزایش دهد.
تشخیص سنگ کلیه
تشخیص سنگ کلیه
معاینه فیزیکی: پزشک ناحیه شکم و پهلو را برای بررسی درد و حساسیت معاینه میکند.
آزمایش ادرار: آزمایش ادرار می‌تواند وجود خون، کریستال‌ها یا سلول‌های سفید خون در ادرار را که ممکن است نشان دهنده سنگ کلیه باشد، بررسی کند.
آزمایش خون: آزمایش خون می‌تواند به بررسی عملکرد کلیه و سطح مواد معدنی موجود در خون که ممکن است در تشکیل سنگ کلیه نقش داشته باشند، کمک کند.
تصویربرداری: تست‌های تصویربرداری مانند سونوگرافی، سی‌تی‌اسکن یا اسکن MRA می‌توانند برای مشاهده سنگ کلیه و محل دقیق آن استفاده شوند.
درمان سنگ کلیه
درمان سنگ کلیه به اندازه و محل سنگ بستگی دارد. سنگ‌های کوچک ممکن است به طور خودکار از طریق ادرار دفع شوند. در این صورت، پزشک ممکن است به شما توصیه کند که مایعات زیادی بنوشید و از داروهای مسکن بدون نسخه برای تسکین درد استفاده کنید.
در موارد دیگر، ممکن است از روش‌های درمانی زیر برای درمان سنگ کلیه استفاده شود:
سنگ‌شکنی برون‌بدنی (ESWT): در این روش، از امواج صوتی با فرکانس بالا برای شکستن سنگ کلیه به قطعات کوچکتر استفاده می‌شود که به راحتی از طریق ادرار دفع می‌شوند.
نفرولیتوتریپسی از راه پوست (PCNL): در این روش، از یک برش کوچک در پشت برای وارد کردن یک لوله نازک به کلیه استفاده می‌شود. سپس از لیزر یا ابزارهای دیگر برای شکستن سنگ کلیه و خارج کردن قطعات آن استفاده می‌شود.
جراحی: در موارد نادر، ممکن است برای برداشتن سنگ کلیه به جراحی نیاز باشد..
پیشگیری از سنگ کلیه
کاهش خطر ابتلا به سنگ کلیه
نوشیدن مایعات زیاد: نوشیدن 8 تا 10 لیوان آب و مایعات دیگر در روز به رقیق شدن ادرار و دفع مواد معدنی که ممکن است سنگ کلیه تشکیل دهند کمک میکند.
رژیم غذایی سالم: رژیم غذایی سرشار از میوه‌ها، سبزیجات و غلات کامل و کم‌چرب، نمک و قند می‌تواند به کاهش خطر ابتلا به سنگ کلیه کمک کند.
کاهش مصرف اگزالات: اگزالات در بسیاری از غذاها از جمله اسفناج، چغندر، شکلات و آجیل یافت می‌شود. اگر مستعد ابتلا به سنگ کلیه هستید، ممکن است لازم باشد مصرف این غذاها را محدود کنید.
حفظ وزن سالم: چاقی خطر ابتلا به سنگ کلیه را افزایش می‌دهد. حفظ وزن سالم با رژیم غذایی سالم و ورزش منظم می‌تواند به کاهش خطر ابتلا به سنگ کلیه کمک کند.
کنترل شرایط پزشکی: اگر بیماری‌هایی مانند دیابت، فشار خون بالا یا بیماری التهابی روده دارید، مهم است که آنها را به درستی کنترل کنید. کنترل این بیماری‌ها می‌تواند به کاهش خطر ابتلا به سنگ کلیه کمک کند.
مصرف داروهای تجویز شده: اگر در گذشته به سنگ کلیه مبتلا شده‌اید، پزشک ممکن است داروهایی برای جلوگیری از تشکیل مجدد سنگ تجویز کند.
نکته: در صورت ابتلا به سنگ کلیه در گذشته، قبل از ایجاد هرگونه تغییر در رژیم غذایی یا مصرف مکمل‌های جدید، با پزشک خود مشورت کنید.
